کد مطلب:210642 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:124
ابرهای کیهانی
كلیه ابرهائی كه تا به حال ذكر شد در نتیجه تراكم و میعان بخار آب و در لایه اول آتمسفر كه موسوم به Troposphore است تشكیل می شود - ارتفاع ترپوسفر در استوا 18 كیلومتر در قطب 8 و در مناطق مقدمه 12 كیلومتر است به علت خواص فیزیكی لایه فوق ترپوسفر كه استراتوسفر نامیده می شود بخار آب به آن لایه صعود نمی كند و در صورت صعود هیچ گاه باعث پیدایش ابر نمی شود پخش شدن سطح فوقانی ابرهای جوششی از نوع كومولونیموس نیز رسیدن به این لایه است كه از صعود بیشتر و رشد بعدی آن جلوگیری می كند - با همه تفاصیل گاه در این لایه یعنی استراتوسفر ابرهائی از اجتماع ذرات كیهانی (Cosmic Dust) به وجود می آید كه البته مقدار آن بسیار كم است و در روز به علت ارتفاع زیاد (تقریبا 80 كیلومتر) و نور خورشید و سفیدی و ابهام رنگ آن كمتر دیده می شود ولی در شب كه در ارتفاع 80 تا 100 كیلومتر نور خورشید وجود دارد این ابرها به صورت قطعات سفید مایل به ارغوانی مشاهده می شود و از این جهت آنها را Luminus یا نورانی و منور می نماید.
نوع دیگری از این ابر كه موسوم به ابر صدفی شكل است از تركیب ذرات بخار آب و ذرات كیهانی در ارتفاع 20 تا 30 كیلومتری تشكیل می شود و رنگ آن شبیه صدف یا گوش ماهی است. بدیهی است دوام و مقدار ابرهای كیهانی خیلی كم و ناچیز است.
نوع دیگری از این ابر موسوم به ابر قیفی است، این ابر پدیدآورنده یك پدیده خطرناك جوی است كه در اصطلاح هواشناسی Tornado نامیده می شود و در زبان فارسی فقط می توان به آن نام گردباد داد ولی البته این گردباد از حیث قدرت و دوام و محیط فعالیت
[ صفحه 72]
و خطرات حاصله با گردبادهائی كه اغلب در فصل تابستان در كشور ما دیده می شود قابل مقایسه نیست ولی روی هم رفته مكانیسم آن مشابه است.
علت پیدایش این ابر ناپایداری فوق العاده شدید هوا است به این معنی كه هوای طبقات بالا خیلی سردتر از سطح زمین است و در نتیجه این اختلاف فوق العاده شدید حرارتی هوای گرم سطح زمین راه فراری برای صعود می خواهد و چون هوای سرد طبقات بالا با سرعت روی منطقه مورد بحث را بپوشاند هوای گرم برای صعود طبق اصول مكانیسم جو و نیروهای وارده بر آن قادر به صعود آزاد و ناگهانی نیست لاجرم یك حركت دورانی فوق العاده شدید كه بر خلاف جهت حركت عقربه ساعت است پیدا می شود قطر این حركت دورانی به تفاوت از 500 تا 1000 متر است و سرعت باد و یا جریان هوا در محیط اطراف آن تا 1500 كیلومتر در ثانیه می رسد بر اثر این چرخش و صعود شدید ابری بزرگ، قطور و فوق العاده فعال به وجود می آید و قسمت تحتانی آن به صورت قیفی كه قاعده آن در سطح زیرین ابر قرار دارد و رأس آن بر روی زمین متكی است درمی آید این قیف همان چرخش شدید دورانی است كه در سر راه خود به هیچ چیز ابقاء نمی كند و حتی ساختمان های بتونی را در هم می كوبد و اجسام فوق العاده سنگین را از جا كنده به مسافت دوری پرتاب می نماید.
قطر رأس این قیف در حدود پانصد متر است و اختلاف فشار جو میان مركز آن تا میحط كه بیش از 250 متر نیست به حدود 8 تا 10 سانتیمتر جیوه می رسد و این اختلاف فشار كه تقریبا معادل یك دهم كلیه فشار جو در سطح دریای آزاد است وقتی كه ناگهان روی ساختمانی قرار گرفت سبب می شود كه به بنا به خودی خود بر اثر فشار داخلی و رقت فشار بیرون چون بمب منفجر شود این پدیده اگر در روی دریا تشكیل شود ستونی از آب به ارتفاع 200 تا 1000 متر و به قطر 25 تا 40 متر به آسمان می برد.
این نوع ابر در جلگه میسی سی پی آمریكا و صحرای مركزی استرالیا بیشتر از سایر نقاط گیتی تشكیل می شود در ایران تا به حال این پدیده به طور رسمی گزارش نشده ولی در سال 1337) بهمن ماه) نوع كوچكی از این ابر در دامنه كوه توچال در حال تشكیل مشاهده شد كه خوشبختانه چون آفتاب در شرف غروب بود رشد نكرد. بسیاری از مردم تهران ابر را دیدند و شكل عجیب آن سبب شگفتی بینندگان شده بود.
این ابرهای كوه پیكر به شكل سندانی به نظر می آید و پایه آنها به شكل ستونی
[ صفحه 73]
به نظر می آیند و قسمت فوقانی آن پهن است از این ابرها تگرگ می بارد و نشانه هوای طوفانی است.
ابرهای آلوده و مه كه در صد متر و كمتر موجود است طوفان خیز می باشد كه در توده های مختلف هوا و جبهه های جوی اثری به جا می گذارند و با شرایط زمان و مكان از بین می رود.
تغییراتی كه در مناطق منجمده تا هوای قطبی رخ می دهد با حركات زمین و اختلافات عناصر جوی و تركیبات آن متناسب بوده و جبهه های هوای گرم و سرد را به اطراف می راند و خلاصه آن است كه باران بخار آب موجود در آتمسفر است كه ایجاد ابر می نماید و بعد تقطیر می شود و بر اثر سرعت تقطیر قطرات كوچك می شود و گاهی به زمین نمی رسد و هر چه سرعت آن كمتر باشد دانه های باران درشت تر است و باران های شدید در آنجائی می بارد كه توده های عظیم ابر موجود بوده و عمل تقطیر با شدت وجود داشته باشد و بهترین عامل تقطیر بخار آب انبساط هوا در یك جریان صعودی است بنابراین مناطق بارانی مناطقی است كه در آن جریان وسیع صعودی وجود دارد و ریزش آن بسته به نفوذ حرارت و گرمی و سردی هوا پائین است.
نوع دیگری از این ابر كه موسوم به ابر صدفی شكل است از تركیب ذرات بخار آب و ذرات كیهانی در ارتفاع 20 تا 30 كیلومتری تشكیل می شود و رنگ آن شبیه صدف یا گوش ماهی است. بدیهی است دوام و مقدار ابرهای كیهانی خیلی كم و ناچیز است.
نوع دیگری از این ابر موسوم به ابر قیفی است، این ابر پدیدآورنده یك پدیده خطرناك جوی است كه در اصطلاح هواشناسی Tornado نامیده می شود و در زبان فارسی فقط می توان به آن نام گردباد داد ولی البته این گردباد از حیث قدرت و دوام و محیط فعالیت
[ صفحه 72]
و خطرات حاصله با گردبادهائی كه اغلب در فصل تابستان در كشور ما دیده می شود قابل مقایسه نیست ولی روی هم رفته مكانیسم آن مشابه است.
علت پیدایش این ابر ناپایداری فوق العاده شدید هوا است به این معنی كه هوای طبقات بالا خیلی سردتر از سطح زمین است و در نتیجه این اختلاف فوق العاده شدید حرارتی هوای گرم سطح زمین راه فراری برای صعود می خواهد و چون هوای سرد طبقات بالا با سرعت روی منطقه مورد بحث را بپوشاند هوای گرم برای صعود طبق اصول مكانیسم جو و نیروهای وارده بر آن قادر به صعود آزاد و ناگهانی نیست لاجرم یك حركت دورانی فوق العاده شدید كه بر خلاف جهت حركت عقربه ساعت است پیدا می شود قطر این حركت دورانی به تفاوت از 500 تا 1000 متر است و سرعت باد و یا جریان هوا در محیط اطراف آن تا 1500 كیلومتر در ثانیه می رسد بر اثر این چرخش و صعود شدید ابری بزرگ، قطور و فوق العاده فعال به وجود می آید و قسمت تحتانی آن به صورت قیفی كه قاعده آن در سطح زیرین ابر قرار دارد و رأس آن بر روی زمین متكی است درمی آید این قیف همان چرخش شدید دورانی است كه در سر راه خود به هیچ چیز ابقاء نمی كند و حتی ساختمان های بتونی را در هم می كوبد و اجسام فوق العاده سنگین را از جا كنده به مسافت دوری پرتاب می نماید.
قطر رأس این قیف در حدود پانصد متر است و اختلاف فشار جو میان مركز آن تا میحط كه بیش از 250 متر نیست به حدود 8 تا 10 سانتیمتر جیوه می رسد و این اختلاف فشار كه تقریبا معادل یك دهم كلیه فشار جو در سطح دریای آزاد است وقتی كه ناگهان روی ساختمانی قرار گرفت سبب می شود كه به بنا به خودی خود بر اثر فشار داخلی و رقت فشار بیرون چون بمب منفجر شود این پدیده اگر در روی دریا تشكیل شود ستونی از آب به ارتفاع 200 تا 1000 متر و به قطر 25 تا 40 متر به آسمان می برد.
این نوع ابر در جلگه میسی سی پی آمریكا و صحرای مركزی استرالیا بیشتر از سایر نقاط گیتی تشكیل می شود در ایران تا به حال این پدیده به طور رسمی گزارش نشده ولی در سال 1337) بهمن ماه) نوع كوچكی از این ابر در دامنه كوه توچال در حال تشكیل مشاهده شد كه خوشبختانه چون آفتاب در شرف غروب بود رشد نكرد. بسیاری از مردم تهران ابر را دیدند و شكل عجیب آن سبب شگفتی بینندگان شده بود.
این ابرهای كوه پیكر به شكل سندانی به نظر می آید و پایه آنها به شكل ستونی
[ صفحه 73]
به نظر می آیند و قسمت فوقانی آن پهن است از این ابرها تگرگ می بارد و نشانه هوای طوفانی است.
ابرهای آلوده و مه كه در صد متر و كمتر موجود است طوفان خیز می باشد كه در توده های مختلف هوا و جبهه های جوی اثری به جا می گذارند و با شرایط زمان و مكان از بین می رود.
تغییراتی كه در مناطق منجمده تا هوای قطبی رخ می دهد با حركات زمین و اختلافات عناصر جوی و تركیبات آن متناسب بوده و جبهه های هوای گرم و سرد را به اطراف می راند و خلاصه آن است كه باران بخار آب موجود در آتمسفر است كه ایجاد ابر می نماید و بعد تقطیر می شود و بر اثر سرعت تقطیر قطرات كوچك می شود و گاهی به زمین نمی رسد و هر چه سرعت آن كمتر باشد دانه های باران درشت تر است و باران های شدید در آنجائی می بارد كه توده های عظیم ابر موجود بوده و عمل تقطیر با شدت وجود داشته باشد و بهترین عامل تقطیر بخار آب انبساط هوا در یك جریان صعودی است بنابراین مناطق بارانی مناطقی است كه در آن جریان وسیع صعودی وجود دارد و ریزش آن بسته به نفوذ حرارت و گرمی و سردی هوا پائین است.